Асноўная колькасць надзвычайных здарэнняў у Рэспубліцы Беларусь, звязаных з выбухамі бытавых катлоў, прыпадае на пачатак ацяпляльнага сезона і на час з няўстойлівымі тэмпературамі вонкавага паветра (для якога характэрна станоўчая тэмпература паветра ў дзённы час і адмоўная тэмпература паветра ў начны час).
Уначы слупок тэрмометра апускаецца ніжэй нулявой адзнакі, што прыводзіць да замярзання трубаправодаў і пашыральных бакаў са спыненнем цыркуляцыі вады.
Замярзанне сістэмы ацяплення, як правіла, адбываецца ў паддашкавых памяшканнях пры неутепленной або недастаткова уцепленых пашыральных баках, калі катлы эксплуатуюцца на цвёрдых відах паліва (дровы, торфабрыкет або вугаль) нястала або пры наяўнасці скразнякоў, якія ўздзейнічаюць на трубы сістэмы ацяплення. У выпадку адсутнасці цыркуляцыі ў сістэме ацяплення і пры гарэнні паліва ўнутры труб або чыгунных секцый катла адбываецца закіпання вады, якія суправаджаюцца ростам ціску.
Пры дасягненні крытычнага ціску трубы або секцыі катла руйнуюцца. З-за выкіду з пашкоджанага катла вялікага аб'ёму пара і пароводяной сумесі адбываецца падвышэнне ціску ўнутры памяшкання і, як следства, разбурэнне апорных канструкцый будынка. У выніку выкіду пара і пароводяной сумесі, частковага або поўнага разбурэння будынка знаходзяцца ў ім людзі атрымліваюць траўмы.
Даведачна:
2018.01.18 у кацельні в. Новы Свержань, Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці, адбыўся разрыў ацяпляльнага катла на цвёрдым паліве без наступнага гарэння. У выніку разрыву пашкоджана шклення 7 аконных праёмаў, атрымаў пранікальнае раненне брушнай паражніны асколкамі шкла, грамадзянін 1968 г.н., - індывідуальны прадпрымальнік (арандатар часткі будынка) шпіталізаваны. Прычына разрыву катла - адсутнасць цыркуляцыі цепланосбіта;
2018.02.28 у прыватным жылым доме в. Малая Ухалода, Барысаўскага раёна Мінскай вобласці, адбыўся разрыў ацяпляльнага катла на цвёрдым паліве без наступнага гарэння. У выніку разрыву шпіталізаваны з апёкамі 1-3 ступені (45% цела) сын гаспадыні 1969 г.н., пенсіянер - уладальнік домаўладання, пашкоджаны кацёл, потолочное перакрыцце на плошчы 1,5 кв. метра, шкленне аконнага праёму. Прычына разрыву катла - адсутнасць цыркуляцыі цепланосбіта;
2018.10.22 у прыватным доме па пер.3 Паўднёвы г.Магілёў адбыўся выбух катла. Прычына разрыву катла - адсутнасць цыркуляцыі цепланосбіта;
2018.11.02 ТАА «Боголин» г.Бабруйск, ул.Глусская, 63 з-за павышэння ціску ў сістэме ацяплення звыш дапушчальнага адбыўся разрыў поліпрапіленавага трубаправода. Прычына няспраўнасць ахоўнага клапана. У выніку разрыву трубаправода пацярпеў машыніст кацельні апёкі цела каля 15%;
2018.11.02 у памяшканні кацельні будынка малочна-таварнай фермы ААТ «Светлы шлях Агра" ў вёсцы Каменка, Чавускага раёна, Магілёўскай вобласці, выбухнуў кацёл на цвёрдым паліве. У выніку выбуху загінуў 57-гадовы вартаўнік-качагар. З-за выбуху пашкоджаны кацёл, 8 кв. м. сцены з сэндвіч - панэляў і аконны блок. Прычына разрыву катла - адсутнасць цыркуляцыі цепланосбіта.
Пазбегнуць падобных сітуацый магчыма, калі даваць сабе справаздачу ў тым, што падпалка бытавога вадагрэйнага катла далёка не простая аперацыя.
Каб засцерагчы сябе і сваіх блізкіх неабходна выканаць хоць бы мінімальная колькасць аперацый, якія дазволяць прадухіліць выбухі катлоў. З гэтай мэтай рэкамендуецца:
1. Пераканацца, што запорные органы на які падае і зваротным трубаправодах да катла адкрыты, а таксама адкрыты ўсе запорные прылады, устаноўленыя на сістэме ацяплення.
2. Выдаліць кандэнсат з ніжняга кішэні дымавой трубы.
3. Правесці агляд оголовков дымавых труб і каналаў комінаў і пераканацца ў адсутнасці іх абмярзання і закаркаванні.
4. Да пачатку распальвання катла адкрыць лінію падсілкоўвання сістэмы ацяплення і кантрольную лінію запаўнення пашыральнага бака. Заканчэнне вады з кантрольнай лініі кажа пра тое, што сістэма ацяплення не замерзла. Пры гэтым неабходна пераканацца ў тым, што ціск па манометры, усталяванаму на катле, не расце.
5. Калі з кантрольнай лініі запаўнення пашыральнага бака не пайшла вада, а ціск вады ў катле расце і дасягае ціску ў вадаправоднай сеткі, гэта сведчыць аб замярзанні сістэмы ацяплення. У гэтым выпадку кацёл распальваць катэгарычна забараняецца. Неабходна вызначыць месца замярзання ацяпляльнай сістэмы, адагрэць яго і толькі потым, калі з кантрольнай лініі (пры адкрытай падсілкавальны лініі) пацячэ вада, можна паступова распальваць кацёл, увесь час кантралюючы ціск вады ў катле па ўстаноўленым на ім манометры.Калі ціск вады ў катле пачынае набліжацца да максімальна дапушчальным, неабходна тэрмінова спыніць падачу паліва ў кацёл і выдаліць з катла ў бяспечнае месца падпаленае паліва. У гэтым выпадку сістэма апалу не адагрэць.
У мэтах прадухілення надзвычайных здарэнняў рэкамендуецца выконваць працу па мантажы бытавых вадагрэйных катлоў і ацяпляльнай сістэмы толькі сіламі спецыялізаваных арганізацый.
Пры гэтым неабходна, каб работнікі, якія выконваюць работы па мантажы і наладцы катлоў, праводзілі навучанне карыстальнікаў з адзнакай аб гэтым у пашпарце катла.
І яшчэ, самае галоўнае, ні ў якім разе не выкарыстоўвайце самаробныя катлы, не абсталяваныя аўтаматыкай бяспекі і кантрольна-вымяральнымі прыборамі. Не рызыкуйце жыццём і здароўем блізкіх вам людзей.
Усе гэтыя меры дадуць магчымасць у значнай ступені знізіць рызыкі пры эксплуатацыі бытавых вадагрэйных катлоў і захаваць жыццё і здароўе людзей.
Вядучы дзяржаўны інспектар аддзела нагляду Брэсцкага абласнога ўпраўлення Дзяржпрамнагляду
О.С. Казімірская 8-0162-537029
Галоўны дзяржаўны інспектар аддзела нагляду Брэсцкага абласнога ўпраўлення Дзяржпрамнагляду
В.У. Павлющенко 8-029-7093665
